Eenzaamheid verkennen via een Bijbelverhaal
Dit is het thema van de workshop op de Landelijke Pastorale Dag op 6 april die plaatsvond in Woerden. De dag is druk bezocht en vele vrijwilligers en professionals uit kerken in heel Nederland wisten de weg te vinden naar Woerden om meer te leren over eenzaamheid. De dag begon, na de opening, met een inleiding en een paneldiscussie over eenzaamheid.
Enkele van de punten die besproken werden: “We horen er veel over, eenzaamheid bij ouderen, maar uit onderzoek blijkt dat eenzaamheid ook onder jongeren een groot probleem is. Bij eenzaamheid denk je aan alleen zijn, maar er zijn ook mensen die veel vrienden hebben, succesvol zijn en toch eenzaam zijn. Eenzaamheid is het beleven van een gemis, eenzaamheid is zeggen: ‘Ik heb niemand’. Het gevoel niet verbonden te zijn, dat maakt eenzaam. En dat ontstaat eerder wanneer je afhankelijk wordt door ziekte en door ouderdom. Individualisme en verstedelijking vergroten de kans op eenzaamheid. Ook digitalisering speelt een grote rol.”
Zo waren we al goed voorbereid om mee te doen aan de ronden met de workshops. In de verschillende workshops werd het thema vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Ik mocht de workshop leiden om eenzaamheid te verkennen via een Bijbelverhaal vanuit de methode van het Contextueel Bijbellezen. Dit is een manier van Bijbellezen die niet begint bij de Bijbel, maar bij jezelf: wat houd je bezig, waar maak je je druk om? Maar ook; wat speelt er in de samenleving en heb je daar als gelovige of wij als kerk een rol in? En kan de Bijbel ons dan helpen om hier een richting in te vinden? Na eerst de kaars aangestoken te hebben in het midden van de kring gaan we in gesprek over wat eenzaamheid voor onszelf betekent. Waar en hoe komen wij eenzaamheid tegen? Voel je je wel eens alleen? Is er een verschil tussen alleen zijn en eenzaam zijn? Bijzonder in deze ronde was dat er voldoende vertrouwen was om iets te vertellen over jezelf, over je eigen eenzaamheid. Eenzaam kun je zijn als je merkt dat je een andere mening hebt en het gevoel hebt dat je alleen staat. Maar eenzaam kan ook van lang geleden zijn, de oorlogsjaren waarin je als kind op verschillende plaatsen en in verschillende gezinnen werd ondergebracht. En het besef dat je toen eenzaam was,kan pas veel later komen, zelfs nu nog, vertelde één van de deelnemers. Na de verkennende ronde wordt de stap gemaakt naar het Bijbelverhaal.
We lezen Johannes 5, de verzen 1 tot en met 13, de genezing in het bad van Betzata. Het gaat in dit verhaal over een man die al 38 jaar ziek is en door Jezus wordt gezien. De deelnemers gaan in kleine groepjes zitten om met elkaar de vragen bij de tekst te bespreken. Er ontstaan boeiende gesprekken in de groepjes. Daarna is het goed om weer in de kring te gaan zitten en te delen wat er besproken is. Er worden veel dingen ‘ontdekt’ in de tekst: Hoe is het om gezien te worden? Maar hoe weet je nu of iemand eenzaam is? Hoe wist Jezus dat de man die al 38 jaar ziek is eenzaam is? En is de man wel eenzaam, hoe weet je dat? En is het soms niet heel moeilijk om uit je isolement van eenzaamheid te komen? Even lijkt het of de tekst meer vragen oproept dan antwoorden geeft. En met deze vragen komen we als vanzelf uit bij het afrondende gesprek. De laatste vraag die wij ons stellen in de kring is de vraag wat wij zelf kunnen doen om eenzaamheid te herkennen en wat wij zelf kunnen betekenen voor mensen die eenzaam zijn. Je kan een ander er niet toe dwingen, het helpt niet als je zegt; ‘Ga toch in het kerkkoor zingen’. Het vraagt wijsheid om te helpen, en invoelingsvermogen. Het is van belang dat de eenzaamheid wordt begrepen. En dat er ruimte is om het bespreekbaar te maken. Dat helpt. Zo ontstaat verbinding. Wat kan het helpend zijn als je gezien wordt in je eenzaamheid.
Marja Griffioen begeleidde een workshop contextueel bijbellezen op de landelijk pastorale dag: “Na eerst de kaars aangestoken te hebben in het midden van de kring gaan we in gesprek over wat eenzaamheid voor onszelf betekent. Waar en hoe komen wij eenzaamheid tegen? Voel je je wel eens alleen? Is er een verschil tussen alleen zijn en eenzaam zijn? Bijzonder in deze ronde was dat er voldoende vertrouwen was om iets te vertellen over jezelf, over je eigen eenzaamheid. Eenzaam kun je zijn als je merkt dat je een andere mening hebt en het gevoel hebt dat je alleen staat. Maar eenzaam kan ook van lang geleden zijn, de oorlogsjaren waarin je als kind op verschillende plaatsen en in verschillende gezinnen werd ondergebracht. En het besef dat je toen eenzaam was,kan pas veel later komen, zelfs nu nog, vertelde één van de deelnemers. Na de verkennende ronde wordt de stap gemaakt naar het Bijbelverhaal. We lezen Johannes 5, de verzen 1 tot en met 13, de genezing in het bad van Betzata. Het gaat in dit verhaal over een man die al 38 jaar ziek is en door Jezus wordt gezien. De deelnemers gaan in kleine groepjes zitten om met elkaar de vragen bij de tekst te bespreken. [...]”
Klik hier voor deze en andere bijbelstudies om zelf mee aan de slag te gaan.
