De vuurdoop
We zijn veilig en wel gearriveerd en hebben al een nachtje geslapen onder een klamboe. Vrijdag 18 oktober met de bus het centrum in. Er is minstens zoveel verkeer als in hartje Amsterdam: geen openbaar vervoer maar veel vrachtauto’s en personenauto’s, nog meer motors en zelfs fietsen! Nauwelijks stoplichten, geen verkeersborden, geen haaientanden op de weg, en toch gaat het allemaal goed.
Wat opvalt is dat het overal zo groen is en zo schoon. Als er ergens een papiertje ligt, dan is er snel een Rwandees die het oppakt.
Genocide Memorial Museum
Na boodschappen als geld wisselen, sim kaartje kopen en WiFi scoren gingen we op weg naar het Genocide Memorial Museum. 25 jaar geleden werden er in dit land bijna een miljoen mensen afgeslacht, vaak met een machete, soms met een geweer. Gedood omdat ze tot de verkeerde “stam” behoorden. In het museum werd duidelijk dat er al heel lang onderhuids spanningen waren tussen beide partijen. De dood van de president mag dan de aanleiding zijn geweest voor de genocide, maar de spanningen waren kennelijk al zo hoog opgelopen dat die een maand van tevoren al werd voorspeld. Het leven gaat door maar het vertrouwen in elkaar moet nog verder groeien. Onvoorstelbaar dat wij nu verblijven in een land waar zo’n drama nog maar 25 jaar geleden plaatsvond.
Getuigenissen
Het museum hing vol met verhalen van toen. Zoals het verhaal van Irene Ntawynganuyu: “Mijn buurman was in de gevangenis omdat hij mijn man vermoordde. In de Gacaca (rechtspraak door de burgerij) onthulde hij waar twee van mijn zes kinderen waren begraven. Die buurman vroeg me vergeving. Ik dankte hem dat hij de waarheid sprak.”
Het is goed dat we dit drama op de eerste dag onder ogen zien. Het voelt als een vuurdoop. De komende dagen maken we nader kennis met Rwanda en de projecten. En nog belangrijker: de Rwandezen zelf. Het is waardevol de moeite te nemen om de ander te leren kennen. Dat bleek maar eens te meer uit het volgende citaat dat we uit het museum meenamen en dat onder de huid kroop: “If you knew me and you really knew yourself, you would not have killed me.”
Door: Tett Vaatstra
