Een groene oase in Ethiopië
In de regio Bale, ten zuiden van de Ethiopische stad Goba, is al zeker vier jaar nauwelijks regen gevallen. Oogsten mislukken jaar na jaar. Vaak hebben boeren ook nog te kampen met ziektes aan hun gewassen. Sinds 2017 heeft Kerk in Actie in deze streek een pilot opgezet met als voornaamste doel: boeren niet meer afhankelijk laten zijn van noodhulp. Samen met de Ethiopische kerken (EECMY) werken we aan diverse maatregelen. Zoals landbouw met hulp van irrigatie en gewassen die bestand zijn tegen droogte. Nieuwe activiteiten opzetten waarmee mensen geld kunnen verdienen en hun leven verbeteren.
Als je door de droge akkers rond het plaatsje Danisa Karkaro rijdt, zie je vooral mislukte oogsten. Veel maïsplanten zijn getroffen door een ziekte en het tekort aan regen deed de rest. De kale akkers staan vol met dorre gewassen. Totdat je bij de rivier aankomt, waar ineens een groen oase voor je opdoemt. Hier hebben de boeren hun akkers geïrrigeerd met water uit de rivier en staan de tomaten, kolen en wortels er goed bij. Abdulkadir Adam (36 jaar) laat de groenten trots zien: “Het is toch niet voor te stellen dat hier jarenlang niks wilde groeien? Kijk eens wat ik over een maand kan gaan oogsten met mijn dorpsgenoten!”
Eerst zien, dan geloven
Vorig jaar zijn Kerk in Actie en de Ethiopische Kerk begonnen met irrigatie landbouw. De irrigatie levert tien boeren en hun gezinnen een flinke aanvulling op hun inkomsten op. Abdulkadir: ”Toen de kerk in mijn dorp kwam vertellen over landbouw met irrigatie, wilde ik eerst zien hoe dat in zijn werk ging. Ik heb toen niet meteen mijn eigen land ter beschikking gesteld, maar ik deed wel mee op het land van mijn buurman. De oogst vorig jaar juni was erg goed: we hebben met z’n tienen 45.000 birr (zo’n 1.400 euro) verdiend met de verkoop van de groenten. Daar hebben we onder andere vier ossen van gekocht. Die gebruiken we om het land te bewerken en we gaan ze vetmesten en vervolgens weer met winst verkopen.” Lachend vertelt hij verder: “Die goede oogst heeft mij wel overtuigd, daarom heb ik dit jaar mijn land ook beschikbaar gesteld voor irrigatie landbouw. De winst delen we weer met z’n tienen.”
Geen voedselhulp meer nodig
Voor dit landbouwproject zijn één waterpomp en twee waterslangen beschikbaar. Om de velden water te geven moeten de boeren de waterslangen steeds verplaatsen. Het water wordt naar het hoger gelegen deel van het veld gepompt, waarna het via ondiepe geulen in het veld langzaam naar beneden loopt. Abdelkadir: “We willen nog twee waterslangen aanschaffen met de winst van de komende oogst. Dan kunnen we meer velden irrigeren en kunnen er nog meer boeren mee doen. Wat voor ons enorm veel extra oogst en dus inkomsten oplevert. Voorheen hadden we alleen oogst als het voldoende regende. Onze oogst is al zeker vier jaar achter elkaar mislukt door te weinig regen. Toevallig had ik dit jaar een kleine oogst aan teff en sorghum op de akker naast mijn huis, maar dat was niet voldoende om te verkopen. Het was nauwelijks genoeg om met mijn gezin van te eten. Samen met mijn vrouw Temila heb ik twaalf kinderen. Omdat de oogsten steeds mislukten, waren we afhankelijk van voedselhulp van de overheid. Om wat geld te verdienen, handel ik in koeien, maar dat levert ook niet genoeg op. Dit jaar hebben we voor het eerst in jaren geen voedselhulp van de overheid nodig, omdat we nu voldoende verbouwen en zelfs groenten kunnen verkopen. Voorheen aten we nooit groenten. Dat was veel te duur. We eten dus ook een stuk gezonder!”
Van vee hoeden naar akkerbouw
Abdelkadir en de andere boeren in zijn dorp zijn niet altijd boeren geweest. Het merendeel van de inwoners van deze streek was voorheen veehouder. “Ik heb altijd koeien gehouden en trok met ze rond. Er was altijd wel een plaats te vinden waar voldoende water en gras was voor mijn koeien. Maar tijdens de grote droogte in 2006 ben ik het grootste deel van mijn koeien kwijt geraakt. Er was nergens meer water te vinden voor mijn koeien. Ik heb toen een groot deel tegen een lage prijs verkocht voor de slacht. Maar er gingen er ook veel dood, voordat ik ze kon verkopen. Ik had niks meer, net zoals veel van mijn dorpsgenoten. De overheid heeft me toen dit stuk land van anderhalve hectare bij de rivier gegeven. Zelf had ik al één hectare land bij mijn huis, een stuk verderop. Maar daar kan ik alleen gewassen verbouwen als er regen is. Ik ben enorm blij met deze steun van de kerk. Ze hebben mij zaailingen gegeven van groentegewassen. Ze hebben me geleerd hoe je het land geschikt moet maken voor irrigatie, hoe je de waterslangen neerlegt en hoe je ondiepe geulen in het veld moet maken. Als we op deze manier groenten kunnen blijven verbouwen hebben we geen voedselhulp meer nodig. Van de winst van onze oogst kunnen we weer nieuwe zaailingen kopen. Gelukkig blijft de kerk voorlopig de waterpomp onderhouden. In de toekomst gaan we dat zelf doen met het geld dat we nu verdienen.”
Leren van elkaar
De boeren lunchen samen met Abdelkadir gezamenlijk op het veld, in de schaduw. De vrouwen van de boeren hebben een vuur gemaakt, waarop een grote pan staat te pruttelen. Op het menu staat rijst met kruiden en veel olie. Iedereen eet uit dezelfde pan. Er wordt gepraat en gelachen. Mohamed Kasim en Sultan Hussein waren vroeger ook veehoeder en zijn blij met hun nieuwe kansen als boer. “We geloofden eerst niet in deze nieuwe aanpak, en wisten niet hoe we groenten moesten verbouwen. We hebben altijd maïs, sorghum en teff geteeld. De goede oogst overtuigt steeds meer boeren dat dit een goede aanpak is. Zo helpt Kadir nu mee op ons veld om ook meer te leren over irrigatie. Hij wil met een andere groep boeren zelf ook starten met irrigatie.“ Abdelkadir bevestigt dit: “Op mijn veld naast de rivier verbouw ik nu suikerriet met hulp van irrigatie. Twee van mijn zonen helpen mee op het land. Ze leren van mij hoe dat moet. Jong geleerd is oud gedaan!”
Dankzij uw steun voor dit werk kunnen Ethiopische boeren de droogte overleven door irrigatielandbouw. Hartelijk dank!
(Interview: Mariken Stolk | foto's: Johannes Odé)
