Kansarme jongeren een vak leren

Vandaag bezoek ik samen met Petri het trainingscentrum van de Presbyteriaanse kerk in Tamale in Noord-Ghana. Hier worden allerlei trainingen gegeven. Via Kerk in Actie steunen we vooral het alfabetiseringswerk (dat we eerder bezochten), de opleiding van vrijwillige voorgangers (dat we later zullen bezoeken) en de vaktrainingen voor kansarme jongeren, die vandaag centraal staan. Terwijl Petri de openingsceremonie van het net gestarte programma bijwoont, spreek ik met jongeren die de training vanaf maandag zullen gaan volgen: Elisha, zijn zus Tunteeya, Monica en Priscilla.

Christenen en moslims
Uit de verhalen van de jongeren blijkt dat men in dit gebied nog niet zo heel lang christen is. Hun ouders waren ooit moslims of aanhangers van traditionele religie. Zij zijn in de vorige eeuw door zendelingen tot het christendom bekeerd, maar grote delen van hun families zijn dat niet. In veel families zijn zowel christenen, moslims als traditionele gelovigen te vinden. Het is vaak belangrijker bij dezelfde etnische groep te horen, dan bij dezelfde religie. In veel families tolereert men andere religies, maar binnen gezinnen geeft het wel eens problemen. Maar ook in Ghana nemen spanningen tussen moslims en christenen wel toe door invloeden uit Saoedie-Arabie.

Ouders van Elisha en Tunteeya overleden
Vooral het verhaal van de 24-jarige Elisha is schokkend. Hij verloor vorig jaar zijn beide ouders vrij onverwacht een paar maanden na elkaar. Niet zo gek dat hij door alle verdriet voor zijn studie zakte. Nu is er geen geld meer om verder te leren. Hij woont met een oudere en jongere zus in het ouderlijk huis. Hij mag nog van geluk spreken dat ze daar mochten blijven wonen na het overlijden van hun ouders. Zijn familie heeft het toegestaan, wat in Ghana zeker niet vanzelfsprekend is. Ooms kunnen het huis opeisen, zeker als er geen volwassen man in huis is. Maar verder hoeft Elisha geen steun te verwachten van zijn familieleden, waarvan de meesten moslim zijn of een traditionele religie aanhangen. Eerst ben ik daar zeer verbaasd over, maar later begrijp ik dat de familie gelooft dat er kwade geesten heersen, omdat Elisha’s vader toen hij dorpshoofd werd zich als christen niet aan de traditionele gebruiken gehouden heeft. En nu treft de familie zoveel ongeluk. Die middag gaan we op bezoek bij Elisha’s huis.

Hoe wonen deze jongeren?
In Noord-Ghana wonen veel dorpsbewoners in een compound: een aantal ronde of vierkante vertrekken die in een cirkel rond een binnenplaats zijn gebouwd. De keuken bevindt zich altijd op de binnenplaats, waar ook de oogst te drogen wordt gelegd. Er zijn slaapkamers, maar ook een voorraadkamer en een plek voor dieren. De toilet bevindt zich vaak los van het huis. Ook water moet men vaak elders halen bij een pomp, maar soms ook uit een gegraven put, afgedekt met een paar houten planken. Soms is er een soort tuin rond de compound, waar men wat groenten verbouwd, maar soms ook tabak. De bladeren hebben een geneeskrachtige werken en bovendien verjaagd het slangen. 

Elisha kan kleermaker worden
In de compound van Elisha ontmoeten we ook zijn 26-jarige zus. Als ik binnenstap zie ik direct twee enorme grafstenen waaronder beide ouders begraven liggen en een kleinere voor zijn oma. Aan de muur hangen grote foto’s van beide ouders in prachtige gewaden, toen het hen nog goed ging. Nu is het hard werken om het hoofd boven water te houden. Elisha en zijn zus konden niet meer naar school net het overlijden van hun ouders. Gelukkig krijgen ze beiden nu de kans om een vak te leren. Ze volgen eerst drie weken een algemene training van de kerk. Daarna gaat Elisha in de leer gaan bij een gerenommeerde kleermaker, die hem in twee jaar tijd zal leren om maatpakken te maken. Zij zus zal leren weven. Praktische opleidingen waarmee ze snel inkomsten kunnen verdienen. Deze jongeren hebben hun ogen niet op Accra gericht. Zij krijgen nu met hulp van Kerk in Actie de kans om hun leven in Noord-Ghana op te bouwen. Op Elisha’s gezicht verschijnt een brede grijns als hij alvast even achter de naaimachine mag zitten. En dat is heel mooi om te zien…

Florette, Tamale, 16 november 2019