Ik woon niet waar ik ben geboren
Vaak wordt er aan mij gevraagd naar ‘thuis’. Dat gaat dan in de meeste gevallen over Nederland. Vanmorgen nog in de sportschool vroeg iemand ‘ga je deze maand nog naar huis, voor de kerstdagen?’ Ik merk dat ik op zulke moment altijd even moet schakelen. Naar huis? Maar ik ben thuis. Oh, ja, Nederland.
Ik zie het thuis zijn in twee landen als een voorrecht. Het verrijkt mij, meer dan ik in woorden kan vangen. Maar het maakt het leven ook ingewikkelder. Het voelt soms als overal en nergens zijn. Er is een liedje van Stef Bos (zelf ook thuis in Zuid Afrika) dat dit gevoel prachtig verwoordt:
Ik woon niet waar ik ben geboren
Leef altijd tussen wal en schip
Tussen het zuiden en het noorden
Daar zoek ik naar een evenwicht
Ik woon niet waar ik ben geboren
Er schuilt een vreemdeling in mij
Die ergens thuis zou willen horen
En soms zichzelf buitensluit
Hoezeer ik me ook ergens thuis voel, het gevoel een vreemdeling te zijn sluimert altijd ergens binnen in mij. Niet alleen hier in Zuid Afrika, maar ook in Nederland; zeker de laatste jaren, met andere ogen kijkend naar mijn geboorteland.
Soms maakt het ook 'bang', om hier in Zuid Afrika teveel te hechten, teveel te geven. Omdat het leven en werken hier, in deze vorm althans, slechts tijdelijk is. Tegelijk: dat is het leven in een notendop, alles houdt een keer op. Toch voel ik ook steeds de uitnodiging om zoveel mogelijk te geven, om relaties aan te gaan en in het diepe te duiken, waar dan ook, en hoe tijdelijk ook.
Wat dat betreft leer ik steeds opnieuw van het Afrikaanse wereld- en mensbeeld. Dat laat mij inzien: ik word pas ‘mens’ door diepe verbondenheid met alles en iedereen om mij heen (ubuntu). En ook: het leven is niet zozeer een lijn, van begin naar eind, maar een cirkel. Alles gaat altijd door, zij het van tijd tot tijd in andere vorm. Elk (schijnbaar) einde is een nieuw begin. Alles wat je doet is en blijft van betekenis.
Vanuit een warm Zuid Afrika, waar we een zomers eind van 2019 tegemoet gaan, zegen en alle goeds gewenst.
Ik woon niet waar ik ben geboren
Mijn leven is een reisverhaal
Hier en daar mijn hart verloren
Of gestruikeld in een vreemde taal
En ik kijk van buitenaf naar binnen
Zie hoe het warme licht daar schijnt
Ik woon niet waar ik ben geboren
Ik zal altijd een vreemde zijn
Maar hier, hier is mijn huis
Hier, hier in jouw armen
Hier vind ik wat ik heb verloren
Want ik woon niet waar ik ben geboren
