Op reis in de Golf, deel 1: ‘Nooit verwacht dat het evangelie juist hier vanuit Koeweit verder wordt verspreid’

Als het vliegtuig de Koeweitse grond nadert, zien we zand, veel zand onder ons verschijnen. Op weg naar ons hotel in Koeweit-stad lijkt het net of dat zand in de lucht hangt. De wegen hier zijn druk met indrukwekkend grote auto´s en terreinwagens die ons voorbij zoeven. Collega Wilma Wolswinkel en ik zijn op het Arabisch Schiereiland voor een tour van 10 dagen langs verschillende Golfstaten. Eerste stop is hier in Koeweit. Met eigen ogen gaan we zien en horen wat het Bijbelgenootschap in de Golf doet voor de vele christenen in de regio.

Koeweit is een klein staatje aan de Perzische Golf ingeklemd tussen Irak en Saoedi-Arabië. Voordat hier eind jaren 50 olie werd gevonden, woonden hier slechts bedoeïenen. Met de vondst van olie ontstonden steden, en kwam er vooral veel werk beschikbaar. Vanuit alle windstreken van de wereld kwamen arbeidsmigranten naar de Golfstaten om - vaak slecht betaalde - banen te krijgen in de (wegen)bouw, in restaurants of als huishoudsters.

Oliestaatje
De Koeweiti, oorspronkelijke inwoners van Koeweit, bezitten het staatsburgerschap van het oliestaatje. Dat is aan een selecte groep voorbehouden. Als je als Koeweitse vrouw trouwt met een man met een andere nationaliteit, krijgen hun eventuele kinderen niet meer de Koeweitse nationaliteit. Voor Koeweiti´s zijn de financiële zaken goed geregeld, er is tenslotte geld genoeg. De overheid vindt dat de verdiende oliedollars ten goede moeten komen aan de inwoners. Daarom krijgen studenten een studiebeurs van 1000 dollar per maand en gepensioneerden krijgen maandelijks zo´n 10.000 dollar op de rekening om rond te komen. Dit alles alleen voor de échte Koeweiti´s.

Bevrijdingsdag
Van onze gastheer Hrayr Jebejian, directeur van het Bijbelgenootschap in de Golf, horen we meer over het leven hier in Koeweit. Het viel ons op dat zoveel gebouwen hier in de hoofdstad verlicht zijn in de nationale kleuren. Hrayr vertelt ons dat dit is vanwege de komende nationale feestdagen. Op 25 februari is de nationale feestdag en de dag erna wordt de bevrijding van Irak uitbundig gevierd. De Golfoorlog heeft wel zijn sporen nagelaten. Na de invasie en snelle verovering van Koeweit vluchtten vele inwoners naar het buitenland en velen keerden na de bevrijding niet meer terug. Ook de kerken leden hieronder, want onder de vluchtelingen waren veel gemeenteleden. De Armeense kerk hier bijvoorbeeld had zo´n 1000 families in de kerk vóór de invasie. Na de oorlog bleven er 300 families over.

Kerk mag er zijn
Koeweit herbergt meer dan 150 nationaliteiten. Je kunt wel zeggen dat bijna de hele wereld hier vertegenwoordigd is. Arbeidsmigranten uit vooral India, de Filippijnen, Sri Lanka, Ethiopië en Bangladesh vonden hier werk. Ze lieten hun familie achter om hier in de Golf geld te verdienen. In de praktijk betekent dit vaak zwaar werk, lange dagen en rechten als arbeider heb je al helemaal niet. Alhoewel Koeweit geen vrij land is, mag de kerk hier wel zijn. “De kerk heeft hier geen officiële registratie, maar we zijn God dankbaar dat we hier mogen zijn,” vertelt Hrayr, “in Koeweit-stad hebben we als kerk een compound, een stuk grond wat door de overheid is aangewezen. Dit huren we van hen tegen een symbolisch bedrag. Iedere week worden zo´n 80 verschillende diensten worden gehouden.”

Arabische koffie
Op de compound hebben we een ontmoeting met bisschop Emanuel van de National Evangelical church. We worden uiterst vriendelijk ontvangen en voorzien van een kopje echte Arabische koffie. Voor ons een mix tussen een kop thee en koffie. Zodra je je kopje leeg weer neerzet, wordt de koffie weer bijgeschonken door een vriendelijke heer. Pas als je met je kopje schut, weet de man dat je genoeg hebt.

Op de compound heeft het Bijbelgenootschap een eigen kantoor met daarbij een boekwinkel. Deze Book House Company heeft Bijbels in wel 50 verschillende talen beschikbaar. Dankzij de officiële registratie van deze boekwinkel kan het Bijbelgenootschap Bijbels bestellen en verspreiden onder kerken hier. Aan arbeidsmigranten worden indien mogelijk Bijbels gratis ter beschikking gesteld. Daarnaast zijn er veel materialen voor jongeren, kinderen en voor gebruik op scholen. “Het is niet de bedoeling dat we actief Bijbels verkopen hier in Koeweit,” vertelt Hrayr, “de boekwinkel op dit terrein is geen probleem voor de overheid. En moet je eens kijken wat een werk er van hieruit verricht wordt.¨

Trauma healing
Daarna bezoeken we bisschop Ghattas, het hoofd van de Grieks-Orthodoxe Kerk en ook Reverend Eki van de Seed of Life Church. Twee totaal verschillende personen, maar hetzelfde in toewijding aan de kerk, aan geloof en hun grote hart voor de mensen hier. Kerken organiseren veel activiteiten naast de wekelijkse diensten. De Grieks-Orthodoxe kerk heeft een speciaal sisterhood en brotherhood programma, waarin gemeenteleden omkijken naar en zorgen voor elkaar als de omstandigheden moeilijk zijn. Ook zijn er zondagsscholen, worden migranten bezocht in de werkkampen en zijn er speciale trauma healingteams voor o.a. safe houses hier in Koeweit. Arbeidsmigranten krijgen vaak te maken met geweld, misbruik en andere zaken. In het safe house vinden ze een veilige plek en kunnen ze worden bijgestaan door mensen van de kerk die hiervoor een speciale training hebben gehad. De voorgangers gaan ook zelf naar de werkkampen waar de migranten wonen. Een van de voorgangers vertelt: ‘Mensen zijn zo dankbaar als we naar de werkkampen komen en ze een bijbelverhaal vertellen. Het geeft ze het gevoel dat ze gezien worden, en erbij horen in de samenleving. Zo van, ze komen speciaal voor mij om uit de Bijbel te vertellen. Ze putten kracht en hoop uit het woord van God.”

Kerk in de kelder
We besluiten onze eerste dag hier met een bezoek aan een zogenaamde ‘basement’ church. Dat is zoals het woord al zegt een ‘kerk in de kelder’. In vele kelders onder grauwe flatgebouwen in de stad worden ´s avonds bijeenkomsten gehouden met bijbelstudie, zingen én storytelling. Kerk in Actie steunt het storytelling-programma van het Bijbelgenootschap in de Golf. Het principe is eenvoudig: de voorganger én tevens verhalenverteller vertelt de groep een bijbelverhaal. Hij vraagt iemand in de groep het verhaal te herhalen en vervolgens wordt er gezamenlijk nog een keer door het verhaal gegaan. De voorganger stelt vragen over het verhaal en dit wordt in groepjes besproken. Daarna wordt gekeken hoe je het verhaal kunt toepassen op je eigen leven, bijvoorbeeld ‘Wat zou jij doen als je Maria was, de zus van Martha? Zou je dan je zus gaan helpen met het bereiden van de maaltijd voor de gasten of ga je zitten aan de voeten van Jezus om te luisteren naar wat Hij te zeggen heeft? Het plaatst je helemaal in het verhaal en het verhaal verankert in je hart.

Niet verwacht
Zo ook vanavond hier in Koeweit-stad. In de kelder wordt een dienst gehouden van een Punjabi kerk voor Pakistanen. We treffen zo´n 50 mensen, voornamelijk mannen, die geboeid luisteren naar pastor Babu Ganta die hen het bijbelverhaal over de weduwe vertelt die niets anders meer heeft dan een kruikje olie en naar de profeet Eliza gaat om hulp. Het valt me ook hier op hoe bevlogen mensen zijn in hun geloof. Ik moet terugdenken aan wat Arda, de vrouw van Hrayr, ons toevertrouwde op de eerste avond van ons bezoek hier. “Het is toch een wonder dat God juist Koeweit, midden in de Golfregio, waar je dat totaal niet verwacht, gebruikt om het evangelie verder te brengen over de wereld. Hier zijn zoveel nationaliteiten bij elkaar. Zij horen bijbelverhalen, vertellen ze verder aan hun familie ver weg. Zo gaat het goede nieuws van de Bijbel de hele wereld over.”

We gaan deze dagen nog veel meer zien van storytelling wordt ons verteld. Morgen trekken we verder de woestijn in...waar arbeidsmigranten werken op een grote boerderij aan de Saoedische grens. Wordt vervolgd.

De kracht van het verhaal
Met het project ‘de kracht van bijbelverhalen’ steunt Kerk in Actie het werk van het Bijbelgenootschap in de Golf, o.a. de storytellingmethode. Hierdoor komen honderdduizenden arbeidsmigranten voor het eerst of opnieuw in aanraking met het evangelie. Velen van hen delen die verhalen via Whatsapp of Facebook met hun familie ver weg. Zending anno 2020! Dit project staat centraal in de 40dagentijdcampagne van Kerk in Actie. Op zondag 1 maart wordt er in veel kerken gecollecteerd voor dit project. Doet u ook mee? Samen met u kan Kerk in Actie het belangrijke werk van het Bijbelgenootschap in de Golf blijven ondersteunen!