Cubaans dagboek 2020 #7 - Hans Spinder en Wil Arts in Cuba
Het vervoer in Cuba blijft een avontuur. Toen wij vorige week naar Cárdenas gingen, kwam een taxichauffeur uit die plaats ons ophalen. Hij schrok toen hij ons zag: buitenlanders! Dat had dominee Alison Infante, die de taxi had besteld, er niet bij gezegd. Er was recent een nieuwe regeling ingevoerd die bepaalt dat niet-Cubanen alleen van officiële (staats-)taxi’s gebruik mogen maken.
De officiële weg naar Cárdenas loopt via Varadero en daar staat altijd politiecontrole en “als die me aanhouden ben ik mijn licentie kwijt” aldus de chauffeur. Kort voor de tolpoortjes gaan we daarom van de officiële weg af en nemen de oude weg naar Cárdenas, vol kuilen en met hier en daar los lopende kippen en koeien. We komen zonder problemen aan en ’s middags brengt hij ons ook weer naar het seminarie. De schaarste aan benzine is een extra complicatie. Deze week ging ik (Hans) weer met de minibus van het seminarie naar Havanna, voor mijn lessen, en onderweg stopte de chauffeur bij verschillende benzinestations maar geen had nog benzine. Op de terugweg, halverwege, een station met en rij auto’s en ja, er was benzine. Ieder krijgt niet meer dan 20 liter, maar dat was genoeg om thuis te komen.
Discussie
Deze week was druk. Dinsdag hield ik een lezing voor studenten en docenten van het seminarie over de veranderingen in het Jodendom na de verwoesting van de tempel. Een gevolg was dat de volgelingen van Jezus werden uitgesloten van het rabbijnse Jodendom, waardoor de groep zich ging afzetten tegen de joodse traditie. Dat werd een conflict waaruit het antijudaisme en uiteindelijk een religieus antisemitisme ontstond. Er was veel belangstelling voor en na afloop ontstond er ook en goede discussie.
Woensdag en donderdag waren we samen in Cárdenas. Eerst in het Christelijk Centrum voor Reflectie en Dialoog, waar Wil een week eerder een workshop had gegeven. Dit keer was het mijn beurt met een dag over de verhouding tussen een wetenschappelijk wereldbeeld, dominant in veel culturen, en het christelijk geloof. Het was een boeiende dag met deelnemers uit de kerken, medici en mensen uit verschillende wetenschappelijke disciplines. Aan het einde van de middag regende het flink en zijn we per paardenkar (foto) naar de andere kant van de stad gereden, naar de kerk van Alison en Sarahi, waar we overnachtten.
Schaarste
De volgende dag had Wil een workshop, als begin van de 40dagentijd, over kruiswegstaties en de werken van barmhartigheid met behulp van een hele serie reproducties. Een mooie, spirituele bijeenkomst. Vrijdag voor de derde keer naar Havanna, om mijn serie over het Jodendom af te sluiten in het kader van de masterscursus van het ISECRE, een instituut voor religiestudies onder verantwoordelijkheid van het seminarie. (Ik schreef hier al iets over in Blog #5). De studenten hebben tot 1 mei de tijd om hun schriftelijk werkstuk bij mij in te leveren via de mail. De colleges vinden plaats in de lokalen van de Episcopaalse (Anglicaanse) kathedraal van Havanna. Daar had ik een hartelijk weerzien met Griselda, een goede vriendin met wie wij jaren geleden veel hebben samengewerkt, toen zij als Episcopaalse priester werkte in het dorp Itabo. Inmiddels is ze al weer 10 jaar bisschop van deze kerk (de eerste vrouwelijke episcopaalse bisschop in Latijns-Amerika).
De Cubanen krijgen steeds meer last van de schaarste. Hoewel ze heus wel weten dat niet alles de schuld van het Amerikaanse embargo is, is de verontwaardiging over de maatregelen van Trump groot. Het wordt steeds lastiger om geld over te maken naar Cuba, het aantal vluchten vanuit d VS naar Cuba is drastisch ingeperkt, het Amerikaanse toerisme is sterk afgenomen en de import van olie en benzine uit Venezuela is aan banden gelegd. Het blijft merkwaardig dat de VS zo vasthoudt aan de boycot, die al 55 jaar niet doet waarvoor ze is ingesteld: het omver werpen van de Cubaans regering. Met de val van de muur is de Sovjet-Unie destijds van de ene dag op de andere verdwenen, maar we zien de Russen nu weer terugkomen in Cuba. Politiek worden de banden weer aangehaald, oude schulden worden kwijt gescholden, er worden nieuwe projecten gefinancierd met Russisch geld en het toerisme uit Rusland groeit. Met dank aan de Amerikanen.
Donkere nacht
Zondagmorgen waren we weer in de Baptistenkerk van Matanzas. We voelen ons hier zeer thuis en kennen veel mensen, die ons als leden van deze kerk beschouwen. De liturgie was weer goed doordacht en deze keer, begin van de 40dagentijd, was er een ingetogen sfeer. Er werden drie nieuwe leden voorgesteld, die de doopcatechese gaan volgen en met Pasen gedoopt worden. Bij de voorbeden mogen mensen gebedsintenties noemen, waaruit bleek dat velen bezorgd zijn over de situatie in het land. Er ontbreken veel medicijnen, mensen met kanker krijgen geen behandeling omdat de materialen er niet zijn en er gaan operaties niet door omdat er geen handschoenen zijn.
Deze dagen is het ’s nachts voor Cubaanse begrippen erg koud (vannacht 12 graden) en velen lijden er onder. Speciale voorbede werd gevraagd voor de gevangenen die met deze kou extra lijden. Velen zeiden zich getroost te weten door het lied dat we hadden gezongen: “no tengas miedo si es la noche oscura: tú no estás solo, ya no hay soledad, ….”(Wees niet bang als de nacht donker is; er is geen eenzaamheid. Hoewel het leven je hard lijkt, er is iemand die je begeleid vanuit de eeuwigheid)
Aan het einde van de dienst werd er afscheid van ons genomen. Staande in de kring werden we gezegend door de hele gemeente met de wens dat de kerk in Utrecht ook gezegend is en dat het contact met Cuba voortduurt. Een hartverwarmend en ontroerend moment.
Foto’s:
-
Lezing in het seminarie van Matanzas
-
Groepsdiscussies na de presentatie over geloof en wetenschap
-
Overleg met een medewerker van het CCRD
-
Cárdenas is de stad van de paardenkarren voor het vervoer in de stad.
-
In de regen per kar naar de andere kant van de stad
-
Workshop van Wil over de 40dagentijd
-
Presentatie tijdens de workshop
-
Presentatie van nieuwe dopelingen in de Baptistenkerk
